Wpływ zwierząt na zdrowie gleby i bioróżnorodność w rolnictwie

Opublikowano przez

Rolnictwo od wieków opiera się na naturalnych procesach zachodzących w ekosystemach. Jednym z kluczowych elementów tych procesów są zwierzęta – zarówno dzikie, jak i gospodarskie. Ich obecność istotnie wpływa na zdrowie gleby oraz bioróżnorodność, które stanowią fundament zrównoważonego rolnictwa.

Jak zwierzęta wpływają na zdrowie gleby?

Zdrowa gleba to podstawa produkcji rolnej. Zwierzęta, zarówno drobne organizmy, jak i większe ssaki, mają kluczowe znaczenie dla utrzymania jej właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych.

  • Rozkład materii organicznej: Dżdżownice, chrząszcze, mrówki i inne drobne zwierzęta glebowe wspierają proces rozkładu materii organicznej. Przetwarzają resztki roślinne i odchody na próchnicę, która wzbogaca glebę w niezbędne składniki odżywcze.
  • Napowietrzanie gleby: Zwierzęta, takie jak krety i dżdżownice, drążą w glebie korytarze, poprawiając jej strukturę oraz przepuszczalność powietrza i wody. Dzięki temu korzenie roślin łatwiej pobierają potrzebne substancje.
  • Obieg składników odżywczych: Dzięki swojej aktywności zwierzęta wspomagają cykl składników odżywczych. Przykładowo, odchody krów i owiec wzbogacają glebę w azot, fosfor i inne minerały, co pozytywnie wpływa na plony.

Czy obecność zwierząt zwiększa bioróżnorodność?

Zwierzęta w krajobrazie rolniczym wspierają różnorodność biologiczną na wielu poziomach:

  • Tworzenie siedlisk: Zwierzęta, takie jak pszczoły, ptaki czy nietoperze, zapylają rośliny i rozsiewają nasiona. Dzięki temu powstają nowe siedliska dla kolejnych gatunków – zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych.
  • Regulacja populacji szkodników: Drapieżniki, takie jak lisy czy ptaki drapieżne, kontrolują liczebność gryzoni i owadów szkodliwych dla upraw, zmniejszając potrzebę stosowania chemicznych środków ochrony roślin.
  • Równowaga ekologiczna: Zwierzęta gospodarskie na pastwiskach sprzyjają różnorodności roślin. Zjadają dominujące gatunki, umożliwiając rozwój mniej konkurencyjnych roślin.

Jakie są wyzwania związane z obecnością zwierząt w rolnictwie?

Mimo licznych korzyści obecność zwierząt w rolnictwie może mieć negatywne skutki, jeśli nie jest właściwie zarządzana:

  • Nadmierne wypasanie: Zbyt duża liczba zwierząt na jednym obszarze prowadzi do degradacji gleby, erozji i utraty roślinności.
  • Zanieczyszczenie wód: Nieprawidłowe zarządzanie odchodami zwierząt gospodarskich skutkuje zanieczyszczeniem wód azotanami i fosforanami.
  • Wypieranie dzikich gatunków: Intensywna hodowla zwierząt gospodarskich może ograniczać przestrzeń dla dzikiej fauny, co negatywnie wpływa na bioróżnorodność.

Zwierzęta odgrywają istotną rolę w rolnictwie, wpływając na zdrowie gleby i bioróżnorodność. Działają jako naturalni inżynierowie ekosystemów – wzbogacają glebę w składniki odżywcze, regulują populacje szkodników i wspierają rozwój różnorodnych gatunków roślin oraz zwierząt.  Rolnictwo przyszłości powinno uwzględniać potencjał zwierząt w budowaniu zrównoważonych i odpornych systemów produkcji żywności.

 

 

Autor: Adam Konieczko